بدون شک همه ما در برهه ای از زندگیمان، درجه ای از استرس را تجربه کرده ایم. این استرس تا جایی که باعث ترغیب ما به انجام کارهایمان شود، لازم است. حتما می دانید که اگر استرس مزمن باشد، می تواند سلامت جسم و روح ما را تحت تاثیر خود قرار دهد. آیا از تاثیر استرس بر پوست و مو آگاهی دارید؟
به عنوان فردی که در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنیم باید با اثرات استرس بر سلامتی آگاه باشیم و روشهای کنترل آن را بیاموزیم تا بتوانیم زندگی سالمی داشته باشیم. دکتر مهناز شکروی در این مقاله قصد دارد به صورت کامل به تاثیر استرس بر پوست و مو بپردازد. در پایان نیز با ارائه راهکارهای مدیریت و کنترل استرس شما را برای رهایی از مشکلات ناشی از استرس یاری خواهیم کرد.
چرا استرس برای پوست ما مضر است؟
وقتی دچار استرس می شویم، عملکرد سلولهای پوستی مختل می شود؛ در نتیجه فرآیند بازسازی سلولهای پوست و ترمیم پوست دچار مشکلات جدی می شود. به همین دلیل است که بعد از تجربه استرس طولانی، رنگ پوست تغییر می کند و کدر می شود، روند پیری پوست سرعت می گیرد و بستر برای بروز چین و چروک فراهم می شود.
در شرایط تجربه استرس، رشد سلولهای پوست، مو و ناخن کند یا متوقف می شود. همچنین میزان گردش خون زیر پوست تغییر می کند.
در واقع استرس روی تمام قسمتهای بدن و مخصوصا روی پوست تاثیر می گذارد. احتمالا با خواندن این حقایق علمی متوجه خواهید شد که رابطه میان استرس و سلامت پوست، یک رابطه مستقیم است و در صورت وجود استرس بالا، پوست شما هم درگیر می شود.
تاثیر استرس بر پوست ، مو و ناخن
اگر استرس را کنترل نکنید ، به‌طرز ناخوشایندی اثر خود را روی مو، پوست و ناخن‌هایتان می‌گذارد. در ادامه 12 تاثیر استرس بر پوست را بیان می‌کنیم.
1-خشکی پوست
اگر استرس داشته باشید، احتمالا آب کافی نمی‌نوشید و به‌جای آن از نوشابه یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین استفاده می‌کنید و همین باعث می‌شود پوست‌تان مانند کاغذ چروکی به نظر برسد.
برای درمان آن، اول از همه باید روزی ۸ لیوان (یا بیشتر) آب بنوشید. می‌توانید برای افزایش آنتی اکسیدان های سالم، چای سبز بنوشید و از میوه‌ها و سبزیجاتی مانند خیار، گوجه فرنگی، چغندر و کرفس که آب زیادی دارند، استفاده کنید.
برای آبرسانی به پوست می‌توانید از سرم‌های حاوی اسید هیالورونیک استفاده کنید. اسید هیالورونیک به‌طور طبیعی نیز در بدن وجود دارد و می‌تواند هزار برابر وزنش آب نگه دارد. این ماده رطوبت هوا را هم جذب می‌کند و درنتیجه به‌سرعت پوستی درخشان و باطراوت را برای‌تان به ارمغان می‌آورد.
2- بروز جوش و آکنه های پوستی
به جرات می توان گفت، ظاهر شدن جوش های پوستی، ناخوشایندترین تاثیر استرس بر پوست صورت است؛ چرا که زیبایی چهره و صورت را به چالش می کشند. دلیل بروز این جوش و آکنه ها این است که هنگامی که دچار استرس می شویم، در بدنمان ماده ای به نام کورتیزول ترشح می شود و همین ماده موجب افزایش تولید چربی، مسدود شدن منافذ پوستی و به دنبال آن ظاهر شدن انواع جوش و آکنه روی پوست می شود. جوش هایی که حاصل از تاثیر استرس بر پوست هستند و به آن ها جوش های استرسی گفته می شود، عمدتا جوش های چرکی نیستند و فقط خود را در قالب برآمدگی های قرمز و دردناکی نشان می دهند که البته همین مساله می تواند، جلوه نازیبایی را برای صورتمان به وجود آورد.
3- پف کردن زیر چشم
مطمئنا شما هم بارها و خصوصا در زمان هایی که استرس و بی خوابی داشته اید، دچار پف زیر چشم شده اید. دیگر تاثیر استرس بر پوست در چنین مواقعی خود را نشان می دهد. زمانی که در اثر استرس هورمون کورتیزول در بدن ترشح می شود، تعادل نمک در بدن به هم می ریزد. همین بهم ریختگی تعادل نمک در بدن باعث می شود تا بدن، مایعات را در خود حبس کند و دچار تورم شود. یکی از حساس ترین نقاط بدن، پوست اطراف چشم است که خیلی زود بهم ریختگی تعادل نمک در آن اثر می کند و دچار ورم می شود.
☼☼ حتما بخوانید : تیرگی دور چشم ، دلایل و درمانش ☼☼
4- پیری زودرس و بروز چین و چروک های پوستی
عادت‌هایی مثل اخم کردن و جمع کردن لب‌ها هنگام استرس به‌خصوص اگر زیاد تکرار شوند، باعث به‌وجود آمدن خطوط عمیقی در صورت می‌شوند.
هنگام استرس مراقب حرکات و عادت‌هایتان باشید. اگر مرتب فراموش می‌کنید که عضلات‌تان را آرام نگه دارید، می‌توانید یک تکه چسب بین ابروها یا بالای آنها بچسبانید تا اگر به‌طور ناخودآگاه اخم کردید یا ابروهایتان را بالا بردید، با صدای چسب به خودتان بیایید و اخم نکنید. اگر هم عادت دارید هنگام استرس لب‌هایتان را جمع کنید، می‌توانید همین کار را برای لب بالایی‌تان انجام بدهید. بعد از مدتی خواهید دید که موفق به ترک عادت هایتان شده‌اید.
☼☼ حتما بخوانید : رتینول ماده معروف در محصولات مراقبت از پوست ☼☼
5- تاثیر استرس بر لک و پیس پوست
بروز یا تشدید لک و پیس (بیماری برص) روی پوست از جمله آسیب های جدی است که استرس مزمن به پوست وارد می کند. هنگامی که با استرس و اضطراب مزمن دست و پنجه نرم می کنیم، ملانوسیت ها که سلول های تولید کننده رنگدانه ملانین در پوست هستند، تخریب می شوند. به دنبال این اتفاق، رنگدانه ملانین دیگر به طور طبیعی در پوست تولید نمی شود و تعداد آنها در بافت پوست کاهش پیدا می کند. همین مسئله منجر می شود تا رنگ پوست به طرز پیش رونده ای به سمت سفید شدن برود. به همین ترتیب استرس سبب بروز لک و پیس روی پوست صورت می شود
☼☼ بیشتر بدانید : بیماری ویتیلگو (برص) یا لک و پیس چیست و چه علامی دارد ؟ ☼☼
6- بدتر شدن علائم بیماری پسوریازیس
استرس یکی از مهم ترین عوامل تشدید کننده بیماری پسوریازیس است. زمانی که دچار استرس می شویم، سیستم ایمنی بدنمان هم ضعیف می شود. سیستم ایمنی ضعیف، خیلی خوب می تواند تعادل باکتریایی روده و حتی پوست را بر هم بزند. زمانی که عدم تعادل باکتریایی در پوست رخ می دهد، علائم پسوریازیس نظیر قرمزی، خارش و… در پوست تشدید می شود و از آن جایی که این بیماری درمان قطعی ندارد، همواره متخصصان توصیه می کنند برای کنترل و جلوگیری از تشدید آن، از استرس دوری کنید.
☼☼ بیشتر بدانید : بیماری پسوریازیس و راه های درمان آن ☼☼
7- تاثیر استرس بر شوره سر
شوره سر، دیگر آسیبی است که استرس مزمن می تواند به موها وارد کند. دلیل نقش داشتن استرس در تشکیل یا تشدید شوره سر این است که استرس می تواند، سیستم ایمنی بدن انسان را ضعیف کند. از سوی دیگر با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، نوعی قارچ طبیعی در موها تشکیل شده که فعال شدن این قارچ، موجب ایجاد شوره سر می شود.
☼☼ حتما بخوانید : شوره سر ، علل و راه های درمان شوره سر ☼☼
8- تشدید علائم بیماری اگزما
به جرات می توان گفت، تشدید علائم اگزما نظیر خشکی، قرمزی پوست، خارش و… از بدترین اثرات استرس و اضطراب بر پوست است. استرس، ترشح هورمون کورتیزول (Cortisol) که تنظیم کننده سیستم ایمنی بدن است را افزایش می دهد. افزایش این هورمون در بدن در نهایت باعث بر هم خوردن تعادل در واکنش های ایمنی مختلف بدن می‌شود . نتیجه این مسئله هم افزایش مولکول های سلولی مولد التهاب است. به همین ترتیب استرس مزمن می تواند، علائم بیماری اگزما را تشدید نماید.
☼☼ حتما بخوانید : تفاوت خشکی فصلی پوست و اگزما ☼☼
9- تاثیر استرس بر ریزش مو
استرس چرخه‌ی طبیعی موها را که شامل مرحله‌ی رشد، مرحله‌ی ماندگاری و مرحله‌ی ریزش است، سرعت می‌بخشد.
یکی از واکنش‌های بدن در برابر استرس‌های فیزیولوژیکی مانند تغییرات زیاد در رژیم غذایی، مشکلات پزشکی یا تغییر ناگهانی شیوه‌ی زندگی (از جمله بیماری یا طلاق)ریزش موست. اما این مشکل قابل درمان است، زیرا وقتی عامل اصلی ریزش مو کنترل شود و از بین برود، موها دوباره به چرخه‌ی عادی خود برمی‌گردند و رشد و ریزش آنها طبیعی می‌شود. اگر حس می‌کنید ریزش موهایتان خیلی بیشتر از حالت عادی است، بهتر است با پزشک‌تان مشورت کنید تا مطمئن شوید مشکلی جدی وجود ندارد.
☼☼ بیشتر بدانید : ریزش مو و روش های درمان آن ☼☼
10- تبخال زدن
تبخال زدن بدترین تاثیر استرس بر پوست است. این مسئله ای است که تقریبا همه ما به آن آگاه هستیم؛ چرا که بارها پیش آمده که در اثر شکه شدن، کابوس دیدن و… تبخال بزنیم. همانطور که می دانید، استرس به خوبی می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. وقتی سیستم ایمنی ضعیف باشد، بدن در شناسایی ویروس تبخال ضعیف عمل کرده و در نتیجه خیلی زود دچار تبخال می شویم.
11- خطوط عمیق روی ناخن
خطوط عمودی روی ناخن مشکل رایجی است که معمولا علت آن افزایش سن یا در برخی موارد کمبود بعضی از ویتامین‌های خاص است. این خطوط بی‌ضرر هستند، اما خطوط افقی که از یک طرف به طرف دیگر ناخن کشیده می‌شوند، به‌دلیل استرس ظاهر می‌شوند و نشان‌دهنده‌ی این هستند که در سیستم بدن شما اتفاق مهمی در حال رخ دادن است.
اگر این خطوط را دیدید، با پزشک خود صحبت کنید چون ممکن است دلیلش دیابت، کمبود زینک (روی)، سیفلیس یا بیماری‌های قلبی و عروقی باشد. در کنار آن بهترین کاری که از دست‌تان برمی‌آید این است که به کلاس‌های یوگا بروید و مدیتیشن کنید.
☼☼ حتما بخوانید : مراقبت از پوست دست و ناخن ها ☼☼
12- خاکستری شدن موها
یکی از آسیب هایی که استرس مزمن به موها وارد می کند، خاکستری شدن آن ها است. پیش از دانستن تاثیر استرس بر رنگ موها لازم است بدانید در بدن انسان سلول هایی به نام ملانوسیت ها وجود دارند که رنگدانه ای به نام ملانین تولید می کنند و این ملانین ها هستند که به موهای شما رنگ می بخشند. زمانی که دچار استرس می شویم، سلول های بنیادی ایجاد کننده ملانوسیت از بین می روند. با از بین رفتن این سلول ها، سلول های جدید رنگ خود را از دست داده و خاکستری می شوند ..
چطور بیماری های پوستی ناشی از استرس را از بین ببریم ؟
استرس مشکلی است که از محیط بیرونی به فرد تحمیل می شود و در اغلب موارد قابل پیشگیری نیست، اما اگر استرس بیش از حد به فرد وارد شود باید قبل از هر درمان پوستی ابتدا این مشکل را با روانپزشک یا روانشناس درمان کرد و بعد وارد مرحله بعدی درمان شد.
البته استرس تاحدودی در زندگی انسان لازم است اما اگر با عوارض مخرب همراه باشد توصیه می شود با کمک متخصصان این مشکل را برطرف کرد. حتی در برخی موارد در ابتدا مشخص نمی شود که این مشکلات پوستی ناشی از وجود استرس هستند. زمانی به وجود استرس پی می برند که مشکلات پوستی به درمان سخت جواب دهند؛ متخصصان به این موضوع شک می کنند و سپس با بررسی های لازم علت اصلی را ریشه یابی می کنند.
همچنین برخی ورزش ها مثل یوگا، مدیتیشن و… به شخص کمک می کنند تا تمرکز و کنترل بهتری روی مسائل روحی روانی داشته باشد، اما در برخی موارد این کارها به تنهایی جوابگو نیستند و حتما باید از یک متخصص در این زمینه کمک گرفت.
در پایان باید گفت برای درمان بیمای های پوستی ناشی از استرس ابتدا باید استرس در فرد ریشه کن شود و بعد از آن متخصصان پوست و مو با تجویز داروهای مناسب و درمان های اصلی مشکلات پوستی را درمان کنند.
چگونه از استرس پیشگیری کنیم?
- خیلی درگیر کار نشوید
- انجام ورزش منظم
- آب زیاد بخورید
- داشتن خواب کافی
- مدیتیشن و یوگا را امتحان کنید
- داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل
- مشکلات خود را با یک مشاور یا روانپزشک در میان بگذارید
جمع بندی
مشکلات پوستی مثل اگزما و خارشهای پوستی، بروز جوش و آکنه، پیدایش دانه های قرمز پوست یا همان راش پوستی، بروز تبخال، پوسته پوسته شدن پوست، پیری پوست، بروز چین و چروک و… از جمله نتایج استرس شدید هستند. پس مهم است یاد بگیریم که استرس خود را کنترل کنیم تا با این کار، از زیبایی و شادابی پوست خود مراقبت کنیم.
با راهکارهایی که در این مقاله ذکر شد ، شما می توانید استرس خود را کنترل کنید و در نتیجه از سلامتی و زیبایی پوست خود مراقبت کنید. داشتن پوست زیبا، هم اعتماد به نفس شما را بالا می برد و هم شما را جوان تر و سالم تر نشان می دهد. از اینکه تا انتهای این نوشته با دکتر مهناز شکروی همراه بودید از شما متشکریم. در بخش تماس با ما سوالهایتان را از دکتر مهناز شکروی بپرسید .
